Gemi makineleri işletme mühendisliği nedir, ne iş yapar, ne kadar maaş alırlar, çalışma şartları nelerdir; gemi makineleri işletme mühendisliğinin taban puanları vb. gemi makine mühendisliği ile ilgili aklınıza gelebilecek her türlü soruyu bu makalede cevaplamaya çalıştım.
Öncelikle kendimden bahsedeyim ki konu hakkında neleri bilip neleri bilemeyeceğimi daha iyi anlayın. Ondan sonra da gemi makineleri mühendisliği ile ilgili yukarıda verdiğim soruları cevaplayayım.
Ben Yıldız Teknik Üniversitesi – Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği mezunuyum. 2011 yılında kayıt olmuştum ve 2016 yılında mezun oldum. Kayıt ve mezuniyet yıllarımı yazıyorum çünkü gemi inşaat mühendislerinin gemide çalışabilmeleri ilgili bölümde lazım olacak.
Her ne kadar gemi inşaat mezunu olsam da, üniversite hayatım boyunca gemide çalışmayı planlıyordum. Mezun olunca da ilk iş gemide uzak yol stajımı yaptım. Yani gemide gemi makineleri işletme mühendisi olarak çalıştım.
Staj süremiz 6 aydı ve benim gemi makineleri işletme mühendisliği tecrübem de bu kadarla kaldı. Ama bu süreçte gemi makineleri işletme mühendisliğinin iş imkanları, ne kadar maaş aldıkları, ne iş yaptıkları gibi konularda epey şey öğrendim.
Uzun bir yazı olduğu için yazıyı bazı ana başlıklara ayırıyorum. Dilerseniz baştan sona okursunuz, dilerseniz aşağıdaki listeden istediğiniz başlığa direkt geçebilirsiniz.
- Gemi Makineleri İşletme Mühendisi Ne İş Yapar? Çalışma Şartları Nelerdir?
- Gemi Makineleri İşletme Mühendisi Nasıl Olunur? Bu Bölüm Hangi Okullarda Var?
- Eğitim Üniformalı Mı?
- Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği Taban Puanları
- Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği İş Olanakları
- Gemi Makineleri İşletme Mühendisi Maaşları
- Her Limanda Sevgili (!) ve Limanlarda Gezme İmkanı
- Bir Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisi Olarak Gemide Çalışmak ve Gerekli Şartlar
- Sonuç / Kendi Fikirlerim ve Bazı Tavsiyeler
Hazırsanız başlıyorum. Eğer unuttuğum veya yeterince açıklayamadığım bir konu varsa lütfen yorum olarak belirtin.
Gemi Makineleri İşletme Mühendisi Ne İş Yapar? Çalışma Şartları Nelerdir?
Gemi makineleri işletme mühendisliği başlıklı bu yazımın en uzun alt başlığı bu olacak. Çünkü gemideki çalışma şartlarını iyi anlamanızı istiyorum.
Gemi makineleri işletme mühendisleri gemilerde ana makine ve yardımcı makinelerin işleyişinden sorumlu mühendislerdir. Ana makine, geminin hareket etmesini sağlayan ve pervaneye güç veren makinedir. Yardımcı makineler ise ana makinenin düzenli çalışmasına ve gemide yaşam şartlarının sağlanmasına yarayan jeneratör, seperatör, evaporatör, sewage, insinatör gibi makinelerdir.
Her ne kadar adı mühendislik olsa da gemilerde mühendislik değil, ustalık yaparsınız. Çünkü işiniz tamir ve bakımdır. Ömrü hayatınızda görmediğiniz kadar pis yerlere girer, hiç görmediğiniz insan tipleriyle karşılaşabilirsiniz.
Not: Yukarıda “Gemideki çalışma şartlarını iyi anlamanızı istiyorum.” şeklinde bir açıklama yapmıştım ama an itibariyle gözünüzü korkutup meslekten kaçmanızı istemediğim için detaylara girmekten vazgeçtim.
Çünkü ben verdiğim emeğe değmeyeceğini düşünerek tekrar gemide çalışmamaya karar verdim. Belki siz böyle düşünmezsiniz.
Gemi makineleri işletme mühendisiyseniz çoğunlukla devasa büyüklükte yük gemilerinde çalışırsınız. Bu yük gemileri kıtalar arası da seyahat edebilir, ülkeler veya şehirlerarası da… Genelde nereye ne zaman gideceğiniz belli olmaz.
Gemi Personelleri ve Görev Dağılımları
Gemilerde personeller güverteci ve makineci olarak 2’ye ayrılır. Aynı zamanda güverteciler ve makineciler de kendi aralarında kabaca ‘’okullu ve okulsuz” olmak üzere 2 çeşittir.
Güvertecileri rütbelerine ve yaptıkları işe göre listelersem;
1.Kaptan: Adı üstünde geminin kaptanıdır. Tüm geminin sorumluluğu ona aittir. Çarkçıbaşının da, 2.kaptanın da 1.kaptana karşı sorumluluğu vardır. Aslında gemideki herkesin 1.kaptana karşı sorumluluğu vardır ancak 1.kaptanın muhatabı; makine dairesiyle ilgili her türlü sorunda çarkçıbaşı, güverteyle ilgili her türlü sorunda da 2.kaptandır. Gemide herkes 1.kaptana “Süvari Bey” diye hitap eder. Gemi kaptanları, 4.kaptan dahil hepsi Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği mezunudur.
2.Kaptan: 2.kaptanlar, çarkçıbaşıyla birlikte 1.kaptandan sonra gemideki en rütbeli personellerdir. Güverte personelinden ve çalışmalarından 2.kaptan sorumludur. Gemideki diğer personeller 2.kaptana “Efendi Kaptan” diye hitap ederler. Gemilerde 4-8 vardiya tutarlar. (Sabah 4-8, akşam 4-8 toplam 8 saat vardiyaları vardır.)
3.ve 4.Kaptan: Genelde yeni mezun ve az tecrübeli kaptanlardır. Ehliyetleri aynıdır. Yeni mezun bir kaptanın 3.mü 4.mü olacağı genellikle iş tecrübelerine veya ihtiyaçlarına göre belirlenir. Gemideki diğer personeller 3.ve 4.kaptana da “Efendi Kaptan” diye hitap eder. 3.kaptanın vardiya saatleri 12-4, 4.kaptanın vardiya saatleri 8-12’dir.
Kaptanlar gemide genelde evrak işleriyle uğraşırlar. Liman izinleri, personellerin belgeleri, güverte sorunları vb. hepsiyle kaptanlar ilgilenir. İşleri makinecilere göre daha kolaydır. En kötü yanları uyumaya çok fırsatları olmaz. Bazı durumlarda günlerce uykusuz kalabilirler.
Reis: Güverte personelinin başıdır. Gemide herkes ona “Reis” diye hitap eder.
Usta Gemiciler: Güvertede çalışan ustalardır. Gemilerde yükleme boşaltma, güverte temizliği, demir atma vb. işlerle ilgilenirler. Gemide “Usta” diye hitap edilir.
Aşçı: Aşçılar her ne kadar güverte personeli olarak görünse de aslında güverteci değillerdir. Tahmin ettiğiniz üzere işleri mutfaktadır. Gemide çalışan her personel ilk olarak iyi bir aşçıyla çalışmak ister. Gemide personeller “Aşçıbaşım” diye hitap eder.
Kamarot: Kamarotlar kabaca gemideki garsonlardır. Yemek saatlerinde rütbelilere hizmet ederler. Bunun dışında mutfak ve yemek salonlarının temizliğinden ve düzeninden sorumludurlar. Kamarotlara nasıl hitap edildiğini bilmiyorum. Bizim gemide genelde herkes ismiyle hitap ediyordu. Ben abi diyordum.
Makinecileri rütbelerine ve yaptıkları işe göre listelersem;
Çarkçıbaşı: Çarkçıbaşı yani başmühendis, gemide makine dairesinden sorumlu personeldir. Ana makinenin ve yardımcı makinelerin sürekli çalışmasından sorumludur. Gemi personelleri “Çarkçıbaşım” şeklinde hitap eder. Gemi makineleri işletme mühendisliği veya gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisliği mezunudurlar.
2.Çarkçı: 2.çarkçı ya da diğer adıyla 2.mühendis; makine dairesinde çarkçıbaşından sonra en yetkili personeldir. Makine dairesinin düzeninden, iş dağılımlarından, işin devamlılığından 2.çarkçılar sorumludur. Her ne kadar çarkçıbaşı makine dairesinden sorumlu olsa da, aslında tüm işi 2.çarkçılar yapar. Çarkçıbaşı daha çok evraklarla ve makine dairesinin kontrolleriyle ilgilenir; 2.çarkçının tecrübesinin ve bilgisinin yeterli olmadığı durumlarda müdahale eder. Bu nedenle makine dairesinde 2.çarkçı olmak en zorudur. Gemi personeli “Çarkçım” diye hitap eder.
3.ve 4. Çarkçı: Tıpkı 3.ve 4.kaptan gibi yeni mezun veya tecrübesiz personellerdir. Ehliyetleri aynıdır. Tüm işleri 2.çarçının kontrolünde yaparlar. Gemi personelleri “Çarkçım” diye hitap eder.
Benim staj yaptığım gemide vardiya olmadığı için makine dairesi personellerinin vardiya saatleri hakkında bir şey yazmadım. Ama eski ve vardiyalı çalışan gemilerde makinecilerin vardiya saatleri kaptanlarla aynıdır. Yani 2.çarkçı 4-8, 3.çarkçı 12-4, 4.çarkçı ise 8-12 vardiya tutar.
Makine Lostromosu: Makine dairesinde torna, freze, kaynak vb. işlerden sorumlu ustadır. Gemi personeli kendisine “Usta” diye hitap eder.
Yağcılar: Makine dairesinde daha çok temizlik işlerinden sorumlu personellerdir. Gerekli durumlarda diğer işlere de yardımcı olurlar. Genelde ayak işleri ve temizlik yaptıkları için gemide yağcı olmak zordur. Gemi personelleri “Usta” diye hitap eder.
Gemi makineleri işletme mühendisliği mezunu olduğunuzda siz 3.veya 4.çarkçı olarak işe başlarsınız. 3.mü 4.mü olarak başlayacağınız iş tecrübenize ve gemideki ihtiyaca göre değişebilir.
30 ay gemide çalıştıktan sonra sınavlara girerek 2.çarkçı olursunuz. Bir 30 ay daha çalıştıktan sonra tekrar sınavlara girerek çarkçıbaşı olmaya hak kazanırsınız.
Bu sürenin ilerleyen günlerde 40 aya çıkarılacağı söyleniyordu. Tabii ki her işte olduğu gibi bunda da işleri git gide zorlaştırıyorlar. Bakalım ilerleyen zamanlarda ne olacak? (Bu 30-40 ay dediğim süreler gemide aktif olarak çalıştığınız hizmet süreleridir. Gemide olmadığınız zamanlar dahil değil.)
Gemi Tipine Göre Çalışma Şartları ve Kontrat Süreleri
Gemi makineleri işletme mühendislerinin çalışma şartlarında aslında en önemli kısım burası. Çünkü hangi şartlarda, günde kaç saat çalışacağınız; kontrol süreleriniz, maaşlarınız ve yılda ne kadar izin yapacağınız genellikle çalışacağınız gemi tipine bağlıdır.
Ben bu listede aklıma gelen birkaç gemi tipi ve çalışma şartlarını listeledim. Aklıma gelmemiş olan veya daha da açıklamamı istediğiniz bir gemi tipi varsa yorum olarak belirtin.
1. Kuru Yük Gemileri:
Kuru yük gemileri, söylenene göre gemi makineleri işletme mühendislerinin en rahat çalıştığı gemilerdir. Ben de stajımı kuru yük gemisinde yapmıştım.
Kontrat süreleri uzundur. Genelde 5+1 veya 6+1 çalışırlar.
Nedir bu 5+1, 6+1 diye soracak olursanız… +1 demek kontratınız bittiğinde çift maaş almanız anlamına gelir. Yani 5+1 bir kontratta kontrat süresi 5 aydır. 5.ayın sonunda çift maaş alırsınız.
Aynı şekilde 6+1 kontratta 6 ay çalışırsınız. 6.ayın sonunda çift maaş alırsınız. Kontratlar uzun olduğu için +1 lerin maaşlara etkisi haliyle daha az oluyor.
Tabii bu tip gemilerde, hele hele kıtalararası uzun yol yapan gemilerde; kontratınız biter bitmez gemiden ayrılamazsınız genelde. Çünkü ya kontratınız bittiğinde denizin ortasındasınızdır ve geminin limana yanaşmasını beklersiniz (yolun uzunluğuna göre 1-1,5 ay sürebilir); ya ineceğiniz yerde yol masrafları fazla olduğu için veya yerinize birini bulamadıkları için şirketiniz personel değişimi yapmaz; ya da siz devam etmek ister ve bunu şirkete bildirerek gemiden inmezsiniz.
Tabii gemide kaldığınız her günün parasını alırsınız. Ama eğer zamanında inmek isterseniz; önemli bir işiniz varsa veya stajınız bittiyse ‘he deyince’ inemeyeceğinizi bilin. Denizciyseniz günü gününe planlar yapmamayı öğrenmelisiniz.
Stajımız 6 ay olmasına rağmen şirket değişim yapmadığı için gemide 7-8 ay; hatta daha uzun kalan arkadaşlarım oldu. Bunun için büyük firmaları tercih etmenizde fayda var. Büyük firmalarda genelde bu tür işler daha düzenlidir.
Hatta gemide yaşam şartları ve sosyal imkanlar, şirketin personele sahip çıkması gibi sayamayacağım kadar çok sebepten dolayı da büyük firmaları tercih edin.
Tavsiyem; gerekirse 3-5 ay daha evde oturun ama büyük firmalarda çalışmaya özen gösterin. Tabii bu işlerde genellikle “referans” istiyorlar o ayrı. Merak edenler olursa kendi staj tecrübemi, staj aramaya başladığım andan gemiden inene kadar geçen sürede yaşadıklarımı bir başka yazıda detaylı bir şekilde anlatabilirim.
Kuru yük gemilerinde maaşlara gelirsem; genelde 3.ve 4. Çarkçılar aylık 2500-3000 dolar arası (+1’ler dahil) maaş alır. 2. Çarkçılar 4000-5000 dolar; çarkçı başı ise 6000-8000 dolar arası para alır. Tabii bu maaşlar şirketin personel ihtiyacına ve personelin tecrübesine göre değişebilir. (Verdiğim maaşlar uzak yol gemiler için geçerli. Yakın yol yapan küçük gemilerde maaşlar daha azdır.)
Stajyer maaşları ise şirketten şirkete ciddi anlamda değiştiği için bir şey söyleyemiyorum. Sadece şunu söyleyebilirim ki; eğer Türk bayraklı bir gemide çalışıyorsanız şirketiniz size sigorta yapmak ve asgari ücret vermek zorunda… Yabancı bayrakta böyle bir zorunluluk yok.
Benim staj yaptığım gemide (YA-SA’nın H.Mulla Gemisi) 3.çarkçı 2600 dolar, 2.çarkçı 4500 dolar, çarkçıbaşı ise 6000 dolar maaş alıyordu. Stajyer maaşı, Türk bayraklı gemi olduğu için asgari ücretti. (2017 – İlk Yarısı asgari ücret 1400 TL) YA-SA şirketi yabancı bayraklı gemilerinde ise stajyerlere 250 dolar para veriyordu. Ayrıca sigorta yapılmıyordu. (Türk bayraklıda sigorta var.)
Kuru yük gemilerinde maaşlar, piyasadaki en düşüktür maaşlardır. Çünkü söylenene göre işler diğer gemi tiplerine göre daha rahattır. Stresi yoktur. Diğer gemi tiplerinde daha fazla maaş alırsınız.
Son olarak kuru yük gemilerinde çalışma saatlerinden bahsetmem gerekirse;
Yerli firmaların yeni gemilerinde haftanın 6 günü sabah 8 akşam 5 çalışırsınız. Pazar günleri tatildir. (Tabii tatil dediğime bakmayın, mutlaka makine dairesine inmenizi gerektirecek birkaç saatlik işler oluyor.)
Sözde sabah 8 akşam 5 deniyor ama ben ve birçok arkadaşım günde 13-14 saat çalışıyorduk. Sadece birkaç arkadaşım gerçekten sabah 8 akşam 5 çalışabildiklerini söyledi.
Kuru yük gemilerinde yükleme boşaltma diğer gemi tiplerine göre daha uzun sürdüğü için bu gemiler limanda daha fazla kalırlar. Bu nedenle limanlarda dışarı çıkıp gezme şansları daha fazladır. Yeri gelir günlerce, haftalarca aynı limanda kalabilirsiniz.
Tabii böyle söylendiğine bakmayın. Bana da böyle söylemişlerdi ama o işler öyle olmuyor. Detayları aşağıda Her Limanda Sevgili (!) ve Limanlarda Gezme İmkanı altbaşlığında yazdım.
2. Konteyner Gemileri:
Konteyner gemilerinde geminin hangi gün, hangi saat limanda olacağı kuru yük gemilerine göre daha düzenlidir. Sürekli liman yaptıkları için gece gündüz manevra yapmaları gerekir. Bu nedenle gemi makineleri işletme mühendislerinin uyku düzenleri yoktur.
Kontrat süreleri genelde 4+1 veya 5+1’dir.
Maaşlarını tam bilmiyorum ama tahminim kuru yük gemilerinden (3.ve 4.çarkçı için) 200-300 dolar fazladır.
Limanlarda fazla vakit geçirmedikleri için gezme şansı genelde olmaz.
3. Ro-Ro:
Ro-ro gemileri, saatleri en düzenli gemi tipleridir. Hangi gün hangi saatte hangi limanda olacağı bellidir. Genelde 2-3 yakın liman arasında gidip gelirler.
Kontrat süreleri 3+1 veya 4+1’dir. (Bildiğim kadarıyla…)
Saatleri düzenli olsa da çalışma saatleri fazladır. Yorucu ve stresli bir iştir.
Maaşların konteyner gemilerine yakın olduğunu düşünüyorum.
Limanlarda neredeyse hiç kalınmadığı için gezme şansı yoktur.
4. Tankerler:
Tankerler sıvı yük taşıyan gemilerdir. Bu gemiler genelde yakıt veya kimyasal maddeler taşır. Taşınan madde riskli olduğu için genelde kontratları kısadır. 3+1 veya 4+1 kontratları vardır.
İşler yorucudur. Evrak işleri, yükleme boşaltma kuralları falan çalışma saatleri oldukça fazladır.
Eğer tankerde çalışmak istiyorsanız stajınızı da tankerde yapmak zorundasınız.
Maaşlar en yüksek bu gemi tiplerinde alınır. Yeni mezun mühendisler 3500-4500 dolar arası maaş alırlar. 2.çarkçılar 6000-8000 dolar, çarkçıbaşı ise 8000-10000 dolar arası maaş alır.
Limanda kaldıkları süre saatlerle ölçüldüğü için gemiden inme ve gezme şansları azdır.
5. Cruise (Yolcu / Tatil) Gemileri:
Bu gemi tipleriyle ilgili neredeyse hiçbir fikrim yok. Çünkü böyle gemilerde çalışan veya staj yapan birileriyle karşılaşmadım hiç. Ama bildiğim kadarını açıklayayım:
Cruise gemilerinde her ne kadar 5 yıldızlı otel imkanları olsa da, gemi personeli bu imkanlardan faydalanamaz. Müşterilerle iletişimleri yoktur.
Sanırım maaşları yüksekmiş ama işlerin de çok yorucu olduğunu duydum.
Gemi Makineleri İşletme Mühendisi Nasıl Olunur? Bu Bölüm Hangi Okullarda Var?
Gemi makineleri işletme mühendisi olmak için aşağıda saydığım üniversitelerin birinin gemi makineleri işletme mühendisliği bölümünden mezun olmak gerekir. Taban puanları en yüksekten en düşüğe doğru sıralarsam;
- İstanbul Teknik Üniversitesi
- Yıldız Teknik Üniversitesi
- Dokuz Eylül Üniversitesi
- Piri Reis Üniversitesi
- İTÜ – KKTC
- Girne Üniversitesi – KKTC
Eğitim Üniformalı Mı?
KKTC’deki gemi makineleri işletme mühendisliği bölümleri hakkında bilgim yok. Fakat yukarıda saydığım ilk 4 üniversite hakkında biraz bilgi sahibiyim.
Yıldız Teknik Üniversitesi gemi makineleri işletme mühendisliğinde üniforma yoktur. Öğrenciler normal diğer bölümdekiler gibi sivildir ve ast üst ilişkileri bulunmaz.
İTÜ, Dokuz Eylül ve Piri Reis üniversitelerinin gemi makineleri ve işletme mühendisliği bölümlerinde ise öğrenciler üniformalıdır. Ast üst ilişkileri vardır.
Kendi üniversite okuduğum dönemde İTÜ Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği bölümünü ziyaret etme şansım olmuştu ve çok şaşırmıştım. Herkes üniformalı… Askeri bir ast üst sistemi var. (Alt sınıflar üst sınıfların yanlarında oturamazlar, sigara içemezler ve üst sınıflara sürekli abi – abla diye hitap etmek zorundalar.)
Örneğin biz durakta otobüs beklerken 5-6 kişilik 1.sınıf grubu vardı. Önlerinden geçen her üst sınıfa tek tek ‘’iyi günler abi’’ dediler. Yaklaşık 15 tane üst sınıfları geçti, toplamda 75-90 kez iyi günler abi dediler. Bayağı komik ve ilginçti. Ama bu düzene alışınca bunun normal geleceğini düşünüyorum.
Eğer gemi makineleri ve işletme mühendisliği okumak istiyorsanız mutlaka İTÜ’ye gitmeye çalışın. Çünkü İTÜ mezunları her zaman birbirine sahip çıkıyor ve mezun olunca büyük firmalarda çalışma şansları daha yüksek oluyor.
Eğer üniversite hayatını daha rahat ve sivil geçirmek istiyorsanız da Yıldız Teknik Üniversitesini öneririm. Diğer üniversitelere göre daha rahat bir üniversite hayatı geçirirsiniz. Ama yine de benim tavsiyem İTÜ’ye gitmenizdir.
Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği Taban Puanları
Gemi makineleri işletme mühendisliği taban puanları da tıpkı gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisliği taban puanları gibi düşüşte. Yazıyı daha fazla uzatmamak ve tablolarla doldurmamak için taban puanlarını daha detaylı bir şekilde Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği Taban Puanları adlı yazımda bulabilirsiniz.
Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği İş Olanakları
Gemi makineleri işletme mühendisliği iş olanakları oldukça fazladır. Hem iş olanaklarının fazla olması hem de maaşlarından dolayı gemi makine işletme mühendisliği bölümünü seçebilirsiniz.
Tabii gemide çalışma şartlarının çok zor olduğunu ve davulun sesinin uzaktan hoş geldiğini unutmayın. Yine de “mezun olduğumda işsiz kalmak istemiyorum, iş olanakları yüksek bir bölüm okumak istiyorum” diyorsanız gemi makineleri işletme mühendisliğini tercih edin.
Gemi Makineleri İşletme Mühendisi Maaşları
Gemi makineleri işletme mühendisleri maaşlarını aslında yukarıda ‘’Gemi Tipleri, Kontrat Süreleri ve Çalışma Saatleri“ adlı altbaşlıkta belirttim. Gemi tipine bağlı olarak gemi makineleri işletme mühendisliği maaşları değişse de; bir gemi makineleri işletme mühendisi ortalama 2500 dolar – 10000 dolar arası maaş alır.
Yeni mezun 3. Ve 4. Çarkçı maaşları 2500-4500 dolar arası, 2.çarkçı maaşları 4000-8000 dolar arası, çarkçıbaşı maaşları ise 6000-10000 dolar arasıdır.
Her Limanda Sevgili (!) ve Limanlarda Gezme İmkanı
Net olarak söyleyebilirim ki denizcilerin her limanda bir sevgili yaptıkları ve dünyayı gezdikleri koca bir yalan. En çok gezme imkanı kuru yük gemilerinde dense bile ben staj yaptığım sürece adamakıllı gezme fırsatı bulamadım. Çünkü ya limanda çok az kaldık, ya ülkeler gemiden çıkış izni vermedi ya da makine dairesinde yapılacak çok fazla iş olduğu için normalde çalıştığımızdan daha fazla çalıştık.
Evet maalesef ben limanda dışarı çıkıp gezeceğimizi düşünürken normalde çalıştığımızdan daha fazla çalıştık, normalde yaptığımızdan çok daha zor işler yaptık.
Bunun nedeni seyir halindeyken ana makinenin 7/24 çalışması… Çalışmakta olan bir makineye bakım/onarım yapılamadığı için ana makinenin tüm bakımları limanlarda yapılır.
Tabii bu konuda benim çok şanssız olduğumu da söyleyebilirim. Benim staj yaptığım dönemde hep kötü ülkelere gittik ve fazla işkolik bir çarkçıbaşıya denk geldim. Gezme şansı bulduklarını söyleyen birkaç arkadaşım var ama insanlar genelde bu durumları abartıyorlar. Yani denizcilerin hayatı bizim instagramda gördüğümüz kadar güzel değil.
Not: Bu dediklerim kuru yük gemileri için geçerli. Diğer gemilerde gemiden inme ve gezme şansı neredeyse hiç yok. Tabii ki ufak tefek alışverişler için gemiden inip birkaç saat dışarı çıkma imkanınız olabilir.
Bu arada söylemeden geçmeyeyim, limanlar genelde şehir merkezinlerine çok uzak oluyor. Yani gemiden inip, şehir merkezine gidip, temel ihtiyaçlar için alışveriş yapıp dönmek bile insanın saatlerini alıyor. Eğer hiç uyumadan 2 mesai kaldırabilirim diyorsanız gece dışarı çıkabilirsiniz.
Tabii gemi hala limanda kalacaksa… Dediğim gibi kuru yük gemileri dışında diğer gemi tiplerinde bu pek mümkün değil.
Her limanda sevgili olayına da ayrı bir parantez açayım.
Söylenenlerin hepsi eskilerde kalmış. Şu an bırakın sevgili bulmayı, yukarıda dediğim gibi, gemiden inemiyorsunuz bile. Anlatılan çapkınlık hikayelerinin %95’i ya yalan ya da paralı hayat kadınlarıyla yaşanmış basit hikayeler. Biliyorsunuz denizciler abartmayı sever.
Özet olarak denizcilikte dünyayı gezme imkanı, her limanda bir sevgili muhabbeti falan günümüzde abartılıyor. Vakti zamanda yükleme-boşaltma teknolojisi bu kadar ilerlemeden önce hikayeler gerçekmiş ama şu an o hayatları yaşamak mümkün değil.
Bir zamanlar denizcilerin hayatı çok güzelmiş.
Bir Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisi Olarak Gemide Çalışmak ve Gerekli Şartlar
İş imkanları iyi olsa da gemide çalışmak zordur. Belki iyi maaş alırsınız ama gerçekten çok ağır şartlarda çalışırsınız.
Peki bir gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisi gemide çalışmak için ne yapmalı?
Öncelikle 2017 Temmuz’a kadar; mezun olduktan sonra 6 ay gemide staj yapıp 3.çarkçı ehliyetini almanız gerekiyordu. 2017 Temmuz’dan sonra staja çıkanlar için 6 ay karada 6 ay denizde olmak üzere staj 12 aya çıktı.
Tabii bu dediğim süreler mezun olduktan sonra. Mezun olana kadar gemi inşaat mühendisliği ile ilgili 3 ay staj yapmanız gerekiyor.
Ben okula girdiğimde gemide çalışmak için gerekli olan staj süresi 6 ayken, ben mezun olduğumda 12 aya çıkarıldı. Ayrıca 2013’ten sonra gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisliğine kayıt yaptıranların gemide çalışma hakkı ellerinden alındı.
Evet, maalesef artık gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisliği öğrencileri (2013 sonrası üniversiteye kayıt olanlar için) gemide çalışamıyorlar. Böylece öğrencilerin ‘’en kötü gemide çalışır 3000 dolar maaş alırım’’ hayalleri suya düştü.
Sizin bu yazıyı okurken henüz gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisliği bölümüne kayıt olmadığınızı ve bölüm hakkında bilgi almak istediğinizi düşününce; büyük ihtimalle siz gemide çalışamayacaksınız.
Büyük ihtimalle diyorum çünkü bu liman başkanlığının ne yapacağı belli olmuyor. 2 gün sonra gemide çalışacak personele ihtiyaç olur veya gemi inşaat mühendisleri işsizlikten ayaklanır da aynı haklara tekrar sahip olur onu bilemem. Ama ben böyle bir şey olacağını pek sanmıyorum.
Sonuç / Kendi Fikirlerim ve Bazı Tavsiyeler
Gemide çalışmış ve gemi hayatını tecrübe etmiş birisi olarak ben gemi makineleri işletme mühendisliği bölümüne pek sıcak bakmıyorum. Tabii bu benim şahsi fikrim.
Günümüzde denizcilikle ilgili her şey abartılıyor. Artık ne denizcilik kültürü var, ne eskisi kadar para kazanıyorsunuz, ne de dünyayı gezme şansınız oluyor.
O hakkında şiirler yazdıkları, abarttıkları denizcilikten artık eser yok. Yok denizcilik özgürlükmüş, yok denizciler denizi bırakamazmış falan bunlar hikaye…
Gördüğüm denizcilerin hiçbiri işini sevmiyordu. Bu işi sadece para için yapıyorlardı. Hatta bizim gemide kime sorsam ‘’son kontratım, bir daha gemiye çıkmayacağım’’ diyordu ama hepsi de bir şekilde karada tutunamayıp tekrar gemiye döndüler.
İşini seven denizci sayısı %10’u geçmez. %90’ı bu işi mecburiyetten yapıyor. Ve inanın başka imkanları olsa hiçbiri gemide çalışmaz. Yani sizin başka imkanınız varken, yol yakınken dönün derim.
Ve bu sözümü unutmayın; gemiler yüzen hapishanelerdir. Hapishane hayatı yaşamaya hazırlıklı olun.
Tabii ki tüm bunlar gemide çalışmanın anlatıldığı gibi olmadığını ve alınan paranın verilen emeğe değmeyeceğini düşünen benim kişisel fikrim.
Belki siz o %10’un içine girersiniz ve mesleğinizi seversiniz. Ama sevip sevmeyeceğinizi gemiye çıkmadan bilemezsiniz. Çünkü üniversite hayatı boyunca ben de bu işin tam bana göre olduğunu düşünüyordum. Başka imkanlarım olmasına rağmen ilk olarak şansımı denizde denemek istemiştim.
Sonuç olarak eğer ailenizin durumu kötüyse ve kendi işinizi yapma imkanınız veya mezun olduktan sonra iyi işler ayarlayabilecek bir çevreniz yoksa, gemi makineleri işletme mühendisliğini düşünebilirsiniz. Çünkü nispeten kolay iş bulur, mezun olur olmaz diğer arkadaşlarınızdan daha fazla maaş alırsınız.
Meslek seçiminde en doğru kararları vermeniz dileğiyle;
Hoşça kalın.
Leave a Reply